Удкі маєме «днись» – етімōлōґія слова
днесь / ниська / нись – етимологія слова
Днись є давньым словянськым словом, котроє можеме найти скоро в каждӯм словянськӯм языкови (чиськоє тай словацькоє dnes, словенськоє danes, сирбськоє тай хорватськоє danas, макидонськоє данес, болгарськоє днес тай даже єднокōрїньовоє пōльськоє dzisiaj).
Голосна буква е туйкы стала закрытōв ē (=и) спозад вплыва мнягкōй’ пригōлōснōй’ сь – завто маємє иппен днись.
Стойить спомянути и другу, май живу фōрму сього слова, кōтру май часто стрітиме у бисїдї – дниська (авадь дниськы). Доста інтересно, ож подобна ситуація є и у болгарськōму языкови. Тот має індентічный еквівалент: пишут днес, а ниформално кажут днеска. Пōдōбна фōрма у нашӯй бисїдї ся стрічать доста часто: типирь — типирькы/типирька, туй — туйкы/туйка, гинде — гиндекы/гиндека, адде — аддека/аддекы; айбо за йсе буде бисїда у другōму чланкови.
А чōму там пишеме дн, кидь говориме ннись?
Запис днись є етімōлōґічным – так ся йсе слово писало и читало у давнину. Прастарый выговор сьте бізӯвно чули у молитві – “…хлїб наш насущный дай нам днесь…” – позад того, ож молитвы и другі цирькōвні тексты май дōвго сōкōтять свōю началну фōрму. Айбо жива бисїда люди ся тягне ‘д прōстōтї, дакōтрі звукы ся зливавут вєдно, майбӯльш у словах, кōтрі хōснуєме часто. Другі звукы зачинавут мати инаку фōрму пӯд вплыв сōсїдьых звукӯв.
Иппен в сьōму слōві ся стали дві такі алтерації (заміны звукӯв):
- Пириход дн в нн -> ннись, нниська
(далші приклады: парадный -> паранный, єдно -> єнно, годно -> гонно) - Закрытый выслов е, котрый значиме и -> ннись, нниська
Айбо як бы сьте ни говорили, тямте єдно…
