Муж а жона

Жыли раз муж з жōнōв. Были у них три коровы, файні были, айбо уже старі.
Зачав муж з жōнōв думати, як бы тых кōрӯв продати. Думав, думав, тай упōвів ґазда:
– Кōрӯв на торг, ты, жоно, жени, минї нїколи.

А жона была мало зыйдена з рōзуму. Наказав їв муж, обы ни давала кōрӯв тунше, чим за двасто золотых, она лем се й затямила.
Кōй пригнала кōрӯв на торг, увидїла, же коровы їв суть май лїпші межи вшыткыма.

Вшыткі купцї окружили ї тай убзвідōвувуть, токмять ся.
Жона, хōть й ни пōвного розуму, выжадала си ни двасто, таги муж наказував, а тристо золотых. Тай туй ся найшли два швінґлеры тай кажуть їв:
– Даме вам тристо золотых, кидь ся согласите на таку пōдмінку: мы береме дві коровы нараз, а тритю вам лишаєме у залуг, дōкі принесеме грōші. Як принесеме грōші – забереме й тритю корову.

Жона подумала: люди дїло говорять. Согласила ся. Двох кōрӯв дала, а третю погнала дōмӯ. Йшла путьом и радовала ся, же дӯстане щи бӯлше чим муж наказав.

Приходжує ґазда з пōля й звідать ся:
– Но што, продала сь худобу?
– Продала-м, за тристо золотых!
– Но чуй! Давай швыдже грōші, порахаву, ци добре ти дали.
А жона му каже:
– Гроши раз ни є. Замїсть гроши ми лишили тритю кōрōву у залуг. Як за нив прийдуть, та принесуть.
– Жоно, та што ты приказуєш?
– Што приказуву? Правду ти кажу, лем ты похопити ни валōвшен. Люди грōші принесуть, кōй за тритьōв кōрōвōв прийдуть. Ты змирькуй.

Муж ся страшно россердив. Імив фийсу и хōтїв жōнї гōлōву удрубати.
Айбо пак передумав и каже:
– Дōбрї, жый раз, а я пӯйду світом, на чилядь поникаву. Кидь ни найду щи єдного такого тумана, жыти ни будеш, айбо кидь найду – жый си сōпōкӯйно.

Склав ся, тай пӯшов. Прийшов на роздōрōжку и присїв спōчити.

Позерать, жона везе сōлōму. Сама стойить на вōзї и вōлӯв жене.
На роздōрōжцї вӯз став, а чōлōвік дурнōї жоны ся звідать:
– Тютко, ты што стойиш, чōму си ни сядеш?
– Чōму си ни сяду? Та хиба ни доста волам, же сōлōму тягнуть, щи мене мавуть тягнути?!
А пак ся сама звідать:
– А ты шо туй, на роздōрōжцї, сидиш?
– Та але, упав им з неба, та спōчиваву.
– Єй, а ты на тōму світї ни видїв мого Юрка?
– Видїв-ім! Типирь лем им з ним бисїдував. Пӯлло му, неборакови, ся жыє, пӯрваный, голодный. Козарить там. Коли-м ишōв на сись світ, Юрко просив, обы-м зайшōв ‘д жōнї, може, даякі грōші бы му передала.

А Юркова вдова файно ся мала, гораздовала. Повела чōлōвіка дурнōї жоны до себе, натирьхала го кожаными бесагами з золотом-срібром и наказала му обы упōвів Юркови, як за ним, сеґінятком, банує.
– Пōзвідай го, ци ни годин бы хōть мало ся дома указати, попозерати, як я туй жыву?
Гōсть їв удпōвідать:
– Твӯй Юрко ни годин прийти, тать вӯн там козарить, нїкōму го пōміняти. Там у каждого своя робота.

Як йсе упōвів, та узяв бесаги з золотом-срібром й шікōвно ся забрав.

Коли ся вичур вернув сын Юрка-сеґіня, мати му упōвіла:
– Юй сынку, быв туй перше чōлōвік з антого світу! Приказував, як ся там твӯй няньо тяжко має… Я того добряка попросила понести ōтицьови мало гроши.

Сын ся страшно россердив, скоком сїв на кōня й скоро зашвакав доганяти швінґлера.
Чōлōвік дōті пирихōджував поле, ōбернув ся тай видить, же го доганять сїдлач. Коло самого пути стояла стара вирьба, чōлōвік звер бесаги пӯд на зимлю, сїв на них и упер ся у дерево.

Прискакав уд ньōму лиґінь тай звідать ся:
– Ни видїв-ісь чилядника з бесагами пōвными гроши?
– Юй, видїв-ім, айбо щи перше! Уже го ни доженеш! Ей, а знаєш што? Позыч лем ми кōня, я ти поможу, дожену го!

Лиґінь, нидумавучи, зскōчив з кōня. А чōлōвік ни иде, сидить та каже му:
– Айбо, ану пōй лем, упри ся у дерево. Бо я кидь ōдōйду, та вшыток бїлый світ пропаде!

Лиґінь пōдойшов, упер ся плечми у вирьбу й держить.
А хитряк устав, низамітно узяв бесаги, скōчив на кōня й поскакав си путьом!

До пӯзньōї нōчи держав хлоп вирьбу, дōкі ся не проголодав. А як ся зфараловав, та пōдумав:
– Кидь уже и умераву, та най пропаде цїлый бїлый світ! Пущу я вирьбу!

Удскōчив на бӯк, пōубзертав ся, а вирьба як стояла так й стойить.
– Ех, – думать си леґінь, – чудовав им ся, як годна была мати ся так збламовати, дати чужōму грōші, а сам им му щи й кōня дав, обы легше годин быв утїкнути…

Тым часом чōлōвік ся вернув дōмӯ уд дурнів жōнї й каже:
– Но, жоно, жый кӯлко лем хōч – дуракӯв на світї ньӯвроку доста!