Петьо Оринич за штучный інтелект бисїдуючый по-лемкувськы
Ачий каждый из нас хоть раз хосновав даякый товмач (переводчик), тай бізувно чули сьте за самый популарный — Google Translate. Сякі проґрамы сут дуже ни простым софтваровым матаржиньом, тото цїлый комплекс помотаных структур даных, текстув, слув. Над ними ся трудит ни мало люди.
Ци видїли сьте хоть єдну таку проґраму, котра бы бировала потовмачити текст из русинської бисїды на любу другу? Гадаву си, ож нє. Айбо ачий скоро ся стане динь, кой увидиме. Туй дале иде інтрвю из чилядником, котрый проґрамує бисїдовый корпус тай алґорітмы, Петьом Ориничом, убы вытворити сякый інструмент — проґраму-товмач, котра буде знати лемкувську бисїду, тай буде бировати перекладовати текст из анґліцької бисїды на лемкувську, тай наопак.
Уже є приправленый корпус на булше ги 70 000 слув, на котрому ся буде учити спеціалный алґорітм (AI, “штучный інтелект”), тай простинькый чат-бот, котрый даже може дашто выдповідати, кидь ся го зазвідати, такый електронный “спувбисїдник”. На сьому алґорітмови буде ся базовати тот товмач.
#Lemko artificial intelligence (#AI) chatbot's first words: "She stitched it up for us repeatedly somewhere but understood us, as I had an order, it was dishonorable to do it like that."
— Pete Orynycz-Gleason🇭🇺🇺🇸 (@realOGPete) August 26, 2020
Big win today for indigenous minority endangered language revitalization. #NLP pic.twitter.com/7S7gSqV6x7
Демонстрація такзваного «лемкувського чет-бота»
Інтервю
Розкажи нам накурто як ся так стало ож жиєш у Штатох, а знаєш приказовати по-лемкувськы? Тото ни часто стрїтиш.
— В великым скорочыню, я — Лемко, котрий скінчыл студиі в Кракові (Польща) а вродил ся на чужыні в Гамериці, як Енді Варголь — Питтсбурґ, Підкарпатя, і Меджелабірці репрезент!
Як давно проґрамуєш, чом исе дїло любиш?
— Проґрамую з перервами од девятдесятых років і люблю тото за то, же подабат ся мі тото, же мож завтоматызувати інтелєктуальну роботу попрез елімінацию єй барже монотонных аспектів жебы принести вартіст соспільности.
Як взникла ідея учинити акорат лемкувського чат-бота?
— Певной суботы пришло мі на мысель, жебы змодифікувати лемківско-анґлицкій систем невронового машынового тлумачыня над котрым єм працувал так, жебы одповідал на лемківскы звіданя по лемківскы заміст по анґлицкы.
Яка была ціль проєкта, куды из сим дале?
— Єдным словом — цілю проєкту єст ревітализация языка. Што дале? Будеш впроваджати цілы речыня по анґлицкы и доставати докладны, ґраматычні правильны тлумачыня на лемківскій язык. Каждий, хто знат польскій, ческій, або анґлицкій язык буде міг не лем чытати, але аж і писати по нашому при помочы мого опроґрамуваня.
Уже пару рокув ходит така думка ож переклад/товмачіня скоро никому ни треба буде, ож сякі AI будут тото робити автоматічно. Як на тото никаш? Ци близко тото є ид правдї?
— Для більшости люди, тото є не лем недалеко од правды, так уж є. Штучна інтеліґенция уж може выконати роботу меньше досвідченых людскых тлумачів. Уж тепер, людскы тлумачы сут возваны лем для специяльных проєктів о высокій вартости. Ци вартат возвати людского тлумача жебы скоментувати з головы по росийсксы або по анґлицкы на фейсбуку? Правдоподібні ні, хыбаль же провадиш бриґаду тролів. Ци вартат платити пару тисячы долярів за професийональне тлумачыня вельомілийонового договору або інформацийной кампаніі? Напевно.
Кидь кажеш ож сись AI буде аж так шіковный, што буде нам выдавати цїлї речіня по-лемкувськы, та як нам типирь докажеш же пишеш типирь нам сам, а ни хоснуєш AI на переклад из анґліцької бисїды?
— Ніт способу бы того довести. Працую для проєкту Google Translate. В тій бранжы, часом імаме ошустів, котры корыстают зо штучной інтеліґенциі жебы фальшыво твердити, же сут специялистами з обшыри росийского языка. Ци єс виділ фільм Blade Runner (pol. “Łowca androidów”, укр. “Той, хто біжить по лезу”)? Найліпша сцена є коли Гаррисон Форд провадит інтервю з молодом дівчом, жебы справдити ци она є чловеком, а не штучном інтеліґенцийом. Но так, Мигаль, ци єм здал Твій тест Войта-Кампфа? Я — чловек ци русиньскій робот?
Раз ми буде лїпше думати, ож убадва сьме люди :)
Репорт Юнеско (UNESCO) повідат нам же ид кунцьови сього стороча годни пропасти, заникнути, до половкы днишньых бисїд, довшытка маєме йих у світови пиля 6000. Главноє тото грозит малым бисїдам, котрї ни мавут пуддержкы інштітуцій. Дїло, котроє чинит Петьо, дає нам мотивацію тай віру, ож руснацька бисїда в тум спискови ни буде.
Бисїдовав Мигаль Кушницькый спеціално дїля блоґа «InterФийса»
Кидь вам інтересні статї за вшелиякі технолоґічні темы, та кличеме вас на блоґ «InterФийса», де сякого найдете преповно!
Убы перейти на блоґ, клопкніть на банер пуд сим текстом.
